سنجش و ارزیابی هوش

سنجش و ارزیابی هوش:
هوش توانایی ذهنی است و قابلیت‌های متنوعی همچون استدلال، برنامه‌ریزی، حل مسئله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان و یادگیری را در بر می‌گیرد. 

هر چند نظريه‌ پردازان متقدم، ايده‌های متعددی در باب ماهيت هوش ارائه كرده‌اند، اما در بيشتر تعاريف، چند مضمون مشترک وجود دارد كه از جمله آنها می توان از: 

1. ظرفيت (توانايی) يادگيری
2. تماميت دانشی كه به دست آمـده است
3. توانايی سازگاری يا انطباق با كل محيط، خاصه در شرايط جديد نام برد.

در حال حاضر چنانچه ما با مراجعه به محتوای آزمون‌های موجود و اساس نظری آنها بخواهيم تعاريف ارائه شده را طبقه‌بندی كنيم می توانيم آنها را در چهار مقوله زير خلاصه نماييم:

الف) هوش به عنوان توان درک رابطه
ب) هوش به عنوان توان سازگاری با موقعيت‌های جديد
پ) هوش به عنوان ظرفيت يادگيری
ت) هوش به عنوان قدرت تفكر انتزاعی

سنجش هوش چیست و در چه مراحلی هوش را اندازه گیری می کنیم؟

هر گونه اقدامات مرتبط با ارزیابی کنش های ذهنی، از طریق سنجش روانشناختی و با هدف غربالگری، تشخیص و شناسایی اختلالات عصبی تحولی (مانند بیش فعالی، اوتیسم، اختلال یادگیری و...) انجام می شود؛ چرا که از طریق سنجش روانشناختی می توان ارزیابی اختلالات عصبی تحولی را انجام داد. 

سنجش روانشناختی با جمع آوری داده های متنوع، مستندسازی و مشروعیت بخشی به خدمات ویژه، مرتبط بوده و موجبات بروز سنجش استثنایی را با تأکید بر ارائه خدمات ویژه برای گروه های استثنایی فراهم می نماید.

1. غربالگری: 
اقدامات مرتبط با غربالگری، از جامعیت و وسعت چشمگیری برخوردار است و طیف آن شامل تمام شماری می باشد. هر فردی، حداقل یک مرتبه می تواند در فرایند غربالگری مشارکت داشته باشد و غربالگری را حتی به صورت محدود، تجربه نماید.

در فرایند غربالگری  با توجه به ارزیابی کنش های ذهنی، از طریق نسخه پنجم مقیاس های هوش استانفورد-بینه، افراد در گروه های تیزهوش، باهوش، متوسط بالا، متوسط، متوسط پایین، دیرآموز، کم توان ذهنی تقسیم بندی می شوند.

همچنین، در فرآیند غربالگری علاوه بر تقسیم بندی ذکر شده، زمینه شک به اختلالاتی نظیر، اختلال نقص توجه-بیش فعالی، اختلال ویژه یادگیری، اختلال طیف اتیسم، اختلال زبان و اختلال هماهنگی رشدی فراهم می شود.

2. تشخیص:

پس از فرآیند غربالگری که زیر بنای تشخیص می باشد، از طریق مقیاس های هوشی که رویکرد بالینی دارند مانند: نسخه چهارم مقیاس های هوش وکسلر کودکان، به تشخیص اختلالی که در مرحله غربالگری بدان شک کرده، پرداخته می شود.

3. شناسایی: 

پس از فرآیند تشخیص، از طریق نسخه چهارم مقیاس های هوش وکسلر، به فرآیند شناسایی مولفه های تشکیل دهنده اختلال مربوطه از طریق نسخه تکمیلی مقیاس های هوش وکسلر کودکان و نسخه چهارم توانایی های شناختی وودکاک جانسون پرداخته می شود.